قانون ارث و انحصار وراثت در انگلستان و ایران تفاوت‌های اساسی در نحوه توزیع دارایی‌ها، نقش وصیت‌نامه، و اصول شرعی و عرفی دارند. در ادامه به مهم‌ترین تفاوت‌های این دو سیستم حقوقی اشاره می‌شود:
۱. نقش وصیت‌نامه
- در انگلستان:
وصیت‌نامه نقشی بسیار کلیدی دارد و افراد می‌توانند تقریباً تمام دارایی‌های خود را طبق وصیت‌نامه به هر شخص یا مؤسسه‌ای واگذار کنند. اگر فردی وصیت‌نامه‌ای نداشته باشد، قوانین انحصار وراثت (Intestacy Rules) مشخص می‌کنند که دارایی‌ها بین اعضای خانواده چگونه تقسیم شود. - در ایران:
طبق قوانین شرعی و حقوقی ایران، یک فرد تنها می‌تواند تا یک‌سوم از دارایی‌هایش را بر اساس وصیت‌نامه به غیر از ورثه قانونی خود اختصاص دهد. باقی‌مانده دارایی‌ها باید بر اساس قواعد ارث اسلامی بین وراث تقسیم شود.
۲. نظام تقسیم ارث
در انگلستان:
قانون ارث، در صورت عدم وجود وصیت‌نامه، تقسیم دارایی‌ها را بر اساس رابطه خانوادگی وراث تعیین می‌کند. معمولاً همسر، فرزندان، و در صورت عدم حضور آن‌ها، سایر خویشاوندان در اولویت قرار دارند. همه وارثان می‌توانند بدون محدودیت جنسیتی یا مذهبی دارایی را دریافت کنند.
در ایران:
تقسیم ارث به طور مشخص طبق شریعت اسلام انجام می‌شود. معمولاً مردان سهم بیشتری از ارث دریافت می‌کنند؛ به عنوان مثال، پسران دو برابر دختران ارث می‌برند. علاوه بر این، قوانین مربوط به ارث برای همسر و والدین نیز بر اساس مقررات شرعی تعیین می‌شوند.
۳. انحصار وراثت
- در انگلستان:
فرایند انحصار وراثت (Probate) نسبتاً شفاف و قانونی است. وراث باید از دادگاه انحصار وراثت مجوز بگیرند تا بتوانند دارایی‌های متوفی را مدیریت و تقسیم کنند. این فرآیند ممکن است شامل پرداخت مالیات بر ارث نیز باشد. - در ایران:
انحصار وراثت معمولاً توسط دادگاه انجام می‌شود و نیازمند ارائه مدارک، از جمله شناسنامه و گواهی فوت، برای تعیین وراث و سهم هر کدام است. قوانین مربوط به انحصار وراثت در ایران به طور مستقیم تحت تأثیر احکام شرعی است.
۴. مالیات بر ارث
- در انگلستان:
مالیات بر ارث (Inheritance Tax) بسته به میزان دارایی متوفی ممکن است اعمال شود. معمولاً دارایی‌هایی که ارزش آن‌ها از آستانه معینی (325,000 پوند) بیشتر باشد، مشمول مالیات می‌شوند. نرخ معمول مالیات بر ارث 40٪ است. - در ایران:
مالیات بر ارث نیز وجود دارد، اما به طور کلی پایین‌تر است و محاسبه آن بر اساس نوع دارایی و میزان سهم هر وارث انجام می‌شود. نرخ مالیات می‌تواند بین انواع دارایی‌ها متفاوت باشد.
۵. نقش احکام شرعی
در ایران، قوانین ارث بر پایه فقه اسلامی استوار است و احکام تقسیم دارایی بر اساس مقررات شریعت انجام می‌شود در حالی‌که در انگلستان این‌گونه نیست.
این تفاوت‌ها نشان‌دهنده تفاوت‌های بنیادین در فلسفه حقوقی و اجتماعی این دو کشور هستند. در انگلستان، قانون ارث بیشتر بر مبنای اصول آزادی در واگذاری دارایی است، در حالی که در ایران، اصول شرعی به شدت نقش دارند و محدودیت‌هایی بر نحوه تقسیم دارایی اعمال می‌کنند. برای راهنمای بیشتر با ما در دفتر حقوقی سارا سهرابی تماس بگیرید.